Radość paschalna na Kalwarii w Praszce

Sanktuarium Pasyjno-Maryjnym na Kalwarii w Praszce znajduje się na styku granic Śląska, Małopolski i Wielkopolski. Kalwaria Praszkowska leży na pograniczu Archidiecezji Częstochowskiej, Diecezji Opolskiej i Diecezji kaliskiej. Obszar ten znajduje się w północno-zachodniej części wyżyny Krakowsko-Częstochowsko-Wieluńskiej. Nadgraniczna Praszka, podobnie jak cała ziemia Wieluńska, przeżywała dramatyczne okresy. Najbardziej męczeńskim był czas II Wojny Światowej. To na tę ziemię spadły pierwsze bomby niemieckie. Tu rozpoczęła się wojna. Tu przebiegała granica między II Rzeczypospolitą a III Rzeszą. Wielu też miejscowych księży zesłano do obozów koncentracyjnych, głównie do Dachau. Byli wśród nich pierwsi męczennicy Kościoła Częstochowskiego. Bł. Ks. Ludwik Gietyngier i Bł. Ks. Maksymilian Binkiewicz. Według przekazów z Praszką pośrednio jest związana Edyta Stein, Św. Teresa Benedykta od Krzyża, jako że jej krewni są pochowani na cmentarzu żydowskim obok Kalwarii Praszkowskiej. Pragnąc wynagrodzić Bogu Miłosiernemu za okrucieństwa II Wojny Światowej, która rozpoczęła się na tym terenie, na rozległym stoku Makowego Wzgórza w Praszce, w Archidiecezji Częstochowskiej, zbudowano i poświęcono Kalwarię Praszkowską, którą Ks. Abp Stanisław Nowak określił wówczas wymownym tytułem „Jerozolima ziemi Wieluńskiej”.

Także w 2002 roku minęło 400 lat od powstania Kalwarii Zebrzydowskiej i w związku z tym podjęto decyzję, by upamiętnić tę pierwszą Kalwarię w Europie środkowo-wschodniej. Wielu wiernych przybywając w pielgrzymce na to miejsce przeżywa szczególne doświadczenie duchowe. Matka Boża Kalwaryjska o której mówił Św. Jan Paweł II, że wychowywała Jego serce od najmłodszych lat, zgodnie z Jego testamentalnym życzeniem, króluje także w Praszce.

Duchowe bogactwo Kalwarii w Praszce to poza Sanktuarium również Dróżki na których można się zatopić w tajemnicach z życia Chrystusa, Jego Matki i Św. Józefa. O wyjątkowości miejsca świadczą właśnie poza Dróżkami Pasyjnymi, Dróżki Maryjne i Świętego Józefa oraz Zmartwychwstania Pana Jezusa. Właśnie te ostatnie pragniemy w tym tekście bliżej przedstawić.

Okres Wielkiego Postu, czyli czas przed Wielkanocą, jest bogaty w nabożeństwa i przeżycia religijne. Po Wielkanocy natomiast przychodzi jakby wyciszenie „tajemnicy zbawienia” skupiamy się na nabożeństwach i wydarzeniach typu: Pierwsza Komunia, bierzmowanie w parafii, majowe w kościele i w plenerze. Mszalna liturgia tygodni wielkanocnych natomiast kontynuuje treść wydarzeń paschalnych, szczególnie w oktawie Wielkiej Nocy. Tę liturgię można przedłużyć przy pomocy nabożeństwa Drogi Paschalnej – Drogi Zmartwychwstania Pana Jezusa.

Pobożność pasyjna i pokutna, specyficzna dla Okresu Wielkiego Postu, wyraża się w specjalnych nabożeństwach i jest przez nie dalej kształtowana. Droga Krzyżowa w Wielkim Poście jest dziś praktykowana nawet w plenerze, na ulicach naszych miast, a także o każdej porze roku podczas pielgrzymek, zwłaszcza na terenie sanktuariów; jak i na Kalwarii w Praszce, w każdy ostatni piątek miesiąca oraz przy okazji nawiedzających to miejsce pielgrzymek. Ta pobożność Pasyjna utrwalana jest także przez przeżywane w Wielkim Tygodniu w tymże Sanktuarium Pasyjno-Maryjnym Misteria Kalwaryjskie, Niedzieli Palmowej, Wielkiego Czwartku i Wielkiego Piątku.

Okres Wielkanocny jest bogaty w elementy paschalne a jego liturgia wprowadza nas w sakramenty inicjacji chrześcijańskiej i w misterium Kościoła. Te tajemnice chwalebne, te rzeczywistości zbawcze, uzasadniające naturę i misję Kościoła, trzeba wnikliwie rozważać i według nich kształtować mentalność chrześcijańską.

Niestety, dla tych tajemnic chwalebnych brakuje jak dotychczas odpowiednich narzędzi, które nazywamy nabożeństwami. Okres Wielkanocny jest pod tym względem ubogi jakby pozostaje w cieniu. Również w większości sanktuariów eksponuje się przede wszystkim Golgotę i jej właściwe medytacje, pomijając chwalebne wydarzenia Misterium Paschalnego.

Gdy idzie o nabożeństwa, które głosiłyby tajemnice chwalebne w Okresie Wielkanocnym w naszych świątyniach i sanktuariach, to trzeba zauważyć, że istnieją już pierwsze inicjatywy w postaci Drogi Światła. Tę praktykę zapoczątkowano we Włoszech przed rokiem 1990. i jest ona znana w wielu krajach. Poparł ją i uznał za bardzo cenną Główny Rzymski Komitet Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Tę Drogę Światła, jako nabożeństwo czternastu stacji (na wzór Drogi Krzyżowej) zamieścił on w oficjalnym modlitewniku Roku Jubileuszowego pt. Pielgrzymi na modlitwie.

Historia Drogi Paschalnej na Kalwarii w Praszce.

13 września 2004 roku, w wigilię Święta Podwyższenia Krzyża Świętego, Abp Stanisław Nowak, erygował i poświęcił Kalwarię Praszkowską, obejmującą 33 stacje Dróżek Pasyjnych. Ich długość wynosi 4 kilometry, a poszczególne stacje rozmieszczone są według tak zwanych kroków Jerozolimskich, jeden krok równa się 64 cm. Tego dnia zostało poświęcone również przygotowane wówczas 8 stacji Dróżek Zmartwychwstania Pana Jezusa. Historia tych Dróżek w Sanktuarium Pasyjno-Maryjnym na Kalwarii w Praszce rozpoczęła się, kiedy to tutejszy Kustosz i organizator parafii i Sanktuarium Ks. Dr Stanisław Gasiński, wykorzystując treść Ewangelii odczytywanych w kolejne dni Oktawy Wielkiej Nocy, na kilkunastohektarowym terenie postanowił utworzyć 8 stacji przedstawiających spotkania ze Zmartwychwstałym. Te 8 stacji zostało następnie ubogacone kolejnymi 12 stacjami, które Ks. Abp Stanisław Nowak, ówczesny Metropolita Częstochowski, wyznaczył posiłkując się tekstami Biblijnymi i Tradycją Kościoła. Całość tych Dróżek, 20 stacji, została poświęcona 15 kwietnia 2009 roku i wówczas odbył się ich pierwszy uroczysty obchód. W 2010 roku, zostały wydane rozważania Dróżkowe dla Kalwarii w Praszce „CRUX VICTORIA” – Krzyż Zwycięstwem, autorstwa Ks. Abp Stanisława Nowaka, który rok później poświęcił i erygował także 30 stacji Dróżek Maryjnych i Świętego Józefa.

Dróżki Zmartwychwstania Pana Jezusa na Kalwarii w Praszce rozpoczynają się nad Kościółkiem Ukrzyżowania, Grobu i Zmartwychwstania Chrystusa stacją „Pan Jezus umiera na Krzyżu i otwiera dla nas Serce”. Następnie kontemplując drugą stację Dróżek, „Pogrzeb Pana Jezusa” przechodzimy do wnętrza Kościółka Grobu Chrystusa. Tam też rozważana jest trzecia stacja „Zstąpienie Pana Jezusa do piekieł”, czwarta stacja „Maryja oczekuje Zmartwychwstania”, oraz piąta stacja „Zmartwychwstanie Pana Jezusa i pusty grób”. Wszystkie opisywane stacje są przedstawione na obrazach w tym Kościółku. Następnie przechodzimy na szeroką Drogę Zmartwychwstania Chrystusa po terenie Kalwarii, na którą spogląda Chrystus Zmartwychwstały w Swej figurze umieszczonej na Bramie Ośmiu Błogosławieństw. Tam też rozważane są następujące stacje: „Ukazanie się Pana Jezusa Marii Magdalenie”, „Pan Jezus ukazuje się w wieczerniku swoim uczniom pierwszy raz”, „Niewiasty u Grobu”, „Ukazanie się Chrystusa Zmartwychwstałego Piotrowi”, „Ukazanie się Pana Jezusa uczniów z Emaus”, „Ukazanie się Pana Jezusa Tomaszowi”, „Pan Jezus objawia się Apostołom i nadaje najwyższą władzę Piotrowi”, „Ukazanie się Pana Jezusa Jakubowi”, „Rozesłanie Apostołów”, „Ukazanie się Chrystusa Zmartwychwstałego Pawłowi na drodze do Damaszku”. Następnie przechodzimy do Kaplicy Wniebowstąpienia Pańskiego, gdzie rozważamy stację Chrystusa Wstępującego do nieba. Przechodząc wokół kościoła Św. Rodziny od strony wschodniej spotykamy kolejną stację „Chrystus w chwale niebieskiej ukazujący się Św. Szczepanowi podczas jego męczeńskiej śmierci”. Następna stacja znajduje się w kaplicy Wieczernika usytuowanej w Kościele Sanktuaryjnym Kalwaryjskiej Matki Zawierzenia gdzie kontemplujemy Zesłanie Ducha Świętego na Apostołów. Przy bocznym ołtarzu Kościoła Kalwaryjskiego, który poświęcony jest męczennikom II wojny Światowej, związanym z tutejszym regionem duszpasterskim – ziemi Wieluńskiej, rozważamy oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa. Zakończenie Drogi Zmartwychwstania Chrystusa ma miejsce w Kościele głównym na Kalwarii w Praszce, w kaplicy Miłosierdzia Bożego, gdzie rozważamy „Miłosierdzie Boże w Misterium Paschalnym”. W kaplicy tej znajdują się relikwie Św. Siostry Faustyny, Św. Brata Alberta oraz Św. Ojca Pio, których wyniósł na ołtarze Św. Jan Paweł II. Jego kaplica znajduje się przy tutejszym Sanktuarium w Alei Ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego gdzie na granitowym cokole wypisane są testamentalne słowa Św. Jana Pawła II wypowiedziane 18 sierpnia 2002, podczas sprawowanej przez Niego ostatniej Mszy Świętej na polskiej ziemi w Kalwarii Zebrzydowskiej „Niech Matka Boża Kalwaryjska króluje także w Praszce. Módlcie się tam za mnie”. Wtedy to bowiem Święty Papież poświęcił i posłał na Kalwarię w Praszce wierną kopię cudownego wizerunku Matki Bożej Kalwaryjskiej. Obecnie trwa proces zmierzający do ukoronowania koronami papieskimi tego cudownego wizerunku, który od 10 sierpnia bieżącego roku, decyzją Ks. Abp Wacława Depo, Metropolity Częstochowskiego, będzie nosił tytuł Kalwaryjska Matka Zawierzenia. Wtedy też odbędzie się jak zawsze w drugą niedzielę sierpnia, odpust ku czci Matki Bożej Kalwaryjskiej z procesją Jej Zaśnięcia. Już dziś na ten odpust wszystkich serdecznie zapraszamy.

Rozważania Dróżek Zmartwychwstania Pana Jezusa warto dziś podjąć w parafiach, a zwłaszcza w sanktuariach. Albowiem potrzebne jest rozważanie całej Drogi Pańskiej, jakoś obecnej tak w tajemnicy Kościoła apostolskiego jak i Kościoła współczesnego. Droga, na której znajduje się krzyż i grób, po prostu droga śmierci i ciemności – woła o drogę życia i światła Pana Zmartwychwstałego.

Św. Jan Paweł II w dokumencie Novo Millennio Ineunte z 2001 r. zaprasza nas do praktyki kontemplowania pełnej Ikony naszego Zbawiciela. Kościół nie może zatrzymać się na wizerunku Ukrzyżowanego. Chrystus jest Zmartwychwstałym! Właśnie w Chrystusa zmartwychwstałego wpatruje się dzisiaj Kościół. Czyni to idąc śladami Piotra...Czyni to stając u boku Pawła... (nr 28). Dopowiedzmy: śladami Świadków Zmartwychwstania, którymi i my mamy szanse się stać.

Szansy, jaką daje nowa praktyka Drogi Światła-Drogi Kościoła, nie powinniśmy przeoczyć szczególnie w Okresie Wielkanocnym.

Celebracje takiej Drogi, Drogi Życia Chrystusa i Kościoła Chrystusowego, jeśli znajdą zastosowanie duszpasterskie, to staną się oryginalną cechą naszej liturgii, zwłaszcza w sanktuariach, i praktyką pożyteczną dla wiernych.

Naśladowanie Chrystusa oznacza podążanie „za” i „z” Chrystusem; za takim Chrystusem, jakiego głosi Kościół od samego początku. A głosił on i nadal proklamuje, iż „Jezus Chrystus jest PANEM – ku chwale Boga Ojca” (Flp 2, 11). Taka jest podstawowa formuła wiary, wiary paschalnej, wyrażanej i umacnianej w tym nabożeństwie. Tak brzmi najkrótszy symbol apostolski, rozwinięty w formule chrzcielnej i soborowej jako CREDO Kościoła, powtarzane w pacierzu i w liturgii. Winien on być motywem przewodnim proponowanej Drogi Światła.

Droga Światła to droga Apostołów, którzy zagubieni i pełni rozczarowań z powodu śmierci ich Mistrza poprzez spotkania z Chrystusem Zmartwychwstałym stopniowo dochodzą do dojrzałej wiary, pełnej radości, mocy i dynamizmu ewangelicznego.

Takiej wiary życzymy wszystkim czytelnikom i sobie serdecznie zapraszając na Kalwarię w Praszce.

Posłuchaj audycji wyemitowanej w Programie 1 Polskiego Radia o Dróżkach Zmartwychwstania na Kalwarii w Praszce